गणितीय हिसावले राजनीतिमा परिणाम निस्कँदैन – थेवे

एकनाथ पोखरेलको राजनीतिक प्ररणाबाट ०४१ सालदेखि नेपाली कंग्रेसको पार्टी  राजनीति सुरु गरेका देउमान थेवे (देउकुमार) अहिले नेपाली कांग्रेसको तर्फबाट झापा क्षेत्र नम्बर–४ प्रतिनिधिसभा सदस्यका उम्मेदवारका रुपमा चुनावी मैदानमा छन् । पार्टीको आठौँ महाधिवेशनमा क्षेत्रीय सदस्यमा निर्वाचित भएका उनी ०४९ सालमा कुमरखोद गाविसको अध्यक्षमा (५ वडाध्यक्षसहित) निर्वाचित भए ।

०५४ सालमा (८ वडाध्यक्षसहित) दोस्रोपटक कुमरखोद गाविस अध्यक्ष बनेका उनले त्यहीबेला बागी उम्मेदवारको सामनासमेत गरे । नवौँ महाधिवेशनबाट क्षेत्रीय सभापति र पार्टीको जिल्ला सदस्य बनेका थेवेले १२औँ महाधिवेशनपछि झापा कांग्रेसको उपसभापतिको जिम्मेवारी कुशलतापूर्वक सम्हाले । पार्टीभित्र विकासप्रेमी, निडर र स्पष्टवक्ताका रुपमा छवि बनाएका उनले विभिन्न भातृसंस्थाको प्रमुख भएर कार्य गरेका छन्् । १३औँ महाधिवेशनमा महासमिति सदस्य बनेका उनी पार्टीको साह्रोगाह्रो पन्छाउने नेताका रुपमा झापामा चिनिन्छन् ।

०४६ सालमा जनपक्षीय उम्मेदवार बनेर उपप्रधानपञ्चमा चुनाव लडे, कुमरखोदमा । जुनबेला उनले ४३ मतले पराजित हुनुप¥यो । उनीसंग पराजीत हुँदाको समेत अनुभव छ ।  सोही वर्ष नेपाली कांग्रेस कुमरखोदको गाउँ उपसभापति उनी बनेका थिए  ।

आदिबासी जनजाति महासंघको केन्द्रीय सदस्यको जिम्मेवारीसमेत सम्हालिसकेका थेवे ‘रिक्स’ लिएर काम गर्ने नेताका रुपमा स्थापित छन् । जिल्लामा देखापर्ने विभिन्न खाले समस्यामा जुधेर काम गर्ने स्वभावले थेवेलाई कुशल वार्ताकारका रुपमा चिनाएको छ । जनपक्षीय एजेन्डामा सफलता हात पार्ने कौशल भएका थेवे ताप्लेजुङको आम्बेगुदिनमा २०२१ साल मंसीर २९ गते जन्मिएका हुन् । राजनीतिक परिवारमा हुर्किएका उनी जन्मथलो छोडेर झापा कुमरखोदलाई कर्मथलो बनाउदै ०३९ सालमा मधेश झरेका हुन् ।  कृतिमान र दधिमायाका छोरा देउमानको प्रारम्भिक शिक्षा आम्बेगुदिनको ओखरबोटे प्राविबाट सुरु भएको थियो । एसएलसी सम्मको मात्र अध्ययन गरेका उनले  भानु माविमा केही वर्ष अध्ययन गरे र सिनाम माविबाट एसएलसी दिए । ०३६ सालमा एसएलसी दिएका उनी सोही समय पक्राउ परे । नेविसंघको राजनीतिमा सक्रिय उनी चर्चित सिनाम काण्डपछि यातना पाएका व्यक्ति हुन् ।

 मंसीर २१ गते हुने प्रतिनिधिसभा सदस्यको निर्वानमा झापा क्षेत्र नम्बर ४मा नेपाली कांग्रेसको उम्मेदवार रहेका उनी यतिबेला मतदातालाई घरघरमा पुगेर भेटिरहेका छन् । आदिबासी जनजाती समुदायको बाहुल्यता रहेको सो क्षेत्रमा उनले आफ्नो उम्मेदवारीको औचित्य, लक्ष्य र चुनावी एजेन्डाको बारेमा धेरै मतदातालाई बुझाउन भ्याइसकेका छन् ।  जनप्रिय नेताका रुपमा उनी त्यस ठाउमा मात्र होइन जिल्ला भर परिचित छन् ।

विकासप्रेमी नेताका रुपमा समेत परिचित थेवे कुमरखोदको गाविसको अध्यक्ष हुँदा त्यहाँ हेल्थपोष्ट भवन बनाए, विश्व बैंकको पैसाबाट । झापामा सबैभन्दा पहिलो भीएचएफ टेलिफोन भित्र्याउने उनै थेवे हुन् । ०४९ सालमा टेलिफोन लिएर झापा बजार पुग्दा सवै सब्जी बजार नै खाली भएको थियो, टेलिफोन हेर्न सबै भेला भएका थिए । सुरुंगा–झापा सडकको रेखांकन मात्रै थियो । आफैं समितिको संयोजक भएर काम सम्पन्न गराए ।  सुरुङ्गा–झापा सडकलाई दानाबारी हुँदै इलाम–कन्चनजंघा सडकमा परिणत गरेर हरेक साल बजेट छुट्याउने काम उनैले गरे ।

दुधे–महाभारा–कोरोबारी–बघाहाचौधरी सडक , दक्षिणतिरबाट पिच गरेर उनकै पहलमा ल्याएको छ । अहिलसम्म खाली उत्तरबाट सडक बनाउने परिपाटी थियो । त्यसलाई उनले फेरवदल गरिदिए र  दक्षिणबाट काम सुरु भयो  । उत्तर–दक्षिणका हरेक बाटाहरु थेवेकै अगुवाइमा बनेका छन्, अरुको अगुवाइमा होइन थेवेले  गर्वका साथ भने अझैं म यसक्षेत्रको विकासका लागि निरन्तर लागिरहन्छु । थेवे आफैंले नेपालकै सवैभन्दा लामो पुल कनकाई माइको कुमरखोद–महाभारालाई जोड्ने हुलाकीमार्गको पुल शिल्यान्यास गर्न भ्याए ।  ७२४ मिटरको उक्त पुल उनले शिल्यन्यास गरेपछि अहिले सो पुल निर्माणधीन अवस्थामा छ ।

पुल शिलान्यास गर्न पाउनु मेरा लागि शौभाग्य हो उनले भने – मलाई त्यहाँ बोलाइयो, म पुग्दा सबैथोक ठिक्क पारेको रहेछ, शिलान्यास गरेँ । त्यसपछि ठेकेदारले निरन्तर एक वर्षसम्म काम ग¥यो, पुरस्कृत नै गर्नुपर्छ जस्तो गरेर । तर, बीचमा ठेकेदारले फेरि धेरै ढिलासुस्ती गरिदियो । हामी यही विषयमा मन्त्रालयसम्म पनि डेलिगेशन गयौँ । र, ठेकेदारले अहिले फेरि काम सुरु गरेको छ । छिटो काम गराउन सकियो भने अबको दुई–अढाई वर्षमा पुल पूरा हुन्छ ।

पुल निर्माणको काम अहिले जमिनमूनिको पूरा भइसकेको छ । माथि पनि केही पिल्लर बनिसके । यो पुल निर्माण सम्पन्न गराउन मेरो दायित्व छ उनले थपे म यो पलको काम सम्पन्न नहुन्जेल निरन्तर लागिरहेको छु । अहिले मसँग प्रतिष्पर्धा गर्ने उम्मेदवारलाई त्यो पुल कहाँनेर पर्छ भनेर सोध्ने हो भने उहाँलाई ठाउँ पनि थाहा छैन ठट्यौली पारामा उनले भने ।

देशको राजनीतिक अवस्थालाई समेत विश्लेषण गर्दै उनले भने हामी जुन परिस्थितिमा हामी छौँ, मुलुक दुई ध्रुवीकरणमा छ । एकातिर वामपन्थी गठबन्धन छ, उनीहरुले संविधान धरापमा पर्ने हुन् कि भन्ने शंका छ । अर्कोतिर लोकतान्त्रिक गठबन्धन छ । तसर्थ कांग्रेसलाई पक्कै मतदाताले भोट दिनुहुनेछ । लोकतन्त्र, प्रजातन्त्र बचाउनका लागि र संविधान संस्थागत गर्नका लागि पनि सबैले लोकतन्त्रको अगुवाई गर्ने पार्टीका उम्मेदवारलाई मतदान गरेर विजयी गराउनुहुने छ । म यही आग्रह गर्न चाहन्छु ।

आफ्नो रानजीतिक यात्राको स्मरण गर्दै उनले आफू नेपाली कांग्रेसको राजनीतिक धरातलबाटै हुर्किएको बताए । उनले विगत सम्झदै भने – म राजनीतिक परिवारकै सदस्य हुँ । मेरा पिता पनि राजनीति नै गर्नहुन्थ्यो । बुवाले २०१२÷१३ सालदेखि कांग्रेसको राजनीति गर्दै आएको थाहा पाएँ । १७ सालमा निर्दलीय पञ्चायती व्यवस्थाको पादुरभाव भएपछि २१ सालदेखि जनपक्षीय प्रधानपञ्च, जिल्ला विकास समितिको सदस्य हुँदै बुवाले ताप्लेजुङमा राजनीतिक भूमिका निर्वाह गर्नुभयो । म त्यही परिवारमा हुर्किएँ । मुलुक बदल्न राजनीति गर्नु पर्दोरहेछ भन्ने कुरा मैले त्यतिबेलै बुझेँ । मैले २०३५÷३६ सालमा विद्यार्थी राजनीति सुरु गरेँ, ताप्लेजुङको सिनाम माविबाट । त्यहाँबाट उत्पादन भएका धेरै विद्यार्थी अहिले राष्ट्रको उपल्लो तहमा पुगेका छन् । मैले पनि त्यही विद्यालयबाट शिक्षा लिएको हुँ । म सानै उमेरदेखि नेविसंघको राजीनितमा सहभागी भएको थिएँ ।

झापा झरेपछि म जुन ठाउँमा बसेँ, यो ठाउँ (कुमरखोद) कुनै समय जिल्लाको सदरमुकामसमेत थियो । यहाँ तराई मुलका बासिन्दाको बसोबास बढी छ । यहाँ विभिन्न जातजाति छन् । यहाँ बस्दा मैले सबै जाति, वर्गको भरपूर सहयोग पाएँ । यहाँ बस्ने मात्र होइन, अरुको खुशीमा रमाउने, आपतमा सघाउने पनि गरेँ । मैले पार्टीको जिम्मेवारी पनि तल्लो तहबाटै निर्वाह गरेको हुँ । एकैपटक माथि आएको होइन म । जिरोबाट राजनीति सुरु गरेको हुँ । २०४९ सालमा मलाई जनताले विश्वास गरेर गाविस अध्यक्ष बनाए । २०५४ मा फेरि दोस्रो पटक गाविस अध्यक्ष भएँ । साह्रै माया र प्रेरणा पाएँ मैले आदिबासी समुदायबाट पनि । मैले झापाको दक्षिणी क्षेत्रका बासिन्दाको औधि माया र प्रेरणा पाएको छु । म निरन्तर उहाँहरुका लागि काम गरिरहेको छु । मेरो निर्वाचन क्षेत्रभरका सबै जातजाति, वर्गबाट धेरै माया र स्नेह पाएको छु । लोकतन्त्रलाई विश्वास गर्ने मतदाता धेरै हुनुहुन्छ । नेपाली कांग्रेस पुरानो पार्टी हो । कांग्रेसको संघर्ष उहाँहरुले राम्ररी बुझ्नुभएको छ । चुनावी माहोल एकदमै राम्रो छ । मलाई भोट दिएर मतदाताले जिताउनेमा म पूर्ण विश्वस्त छु उनले भने –

मैले निरन्तर राजनीतिक जीवनयात्रा गरेँ, गरिरहेको छु । हिजो पञ्चायत कालमा प्रतिबन्धित अवस्थामा पनि पार्टी संगठनमा रहेर काम गरेँ । ४६ सालमा बहुदलीय व्यवस्था पुनःस्थापना भएपछि म पार्टी संगठनको तल्लो तहबाट संघर्ष गर्दै यो तहसम्म आइपगेको छु । विकास निर्माणकै कुरा गर्ने हो भने म २÷२ पटक गाविस अध्यक्ष भएर कमसेकम विकास निर्माणको पद्धति, प्रक्रियााई राम्ररी बुझेको छु । म निरन्तर जनताका माझमा छु । चाहे बाढी, पहिरो जाँदा होस्, चाहे आपत्–विपद् पर्दा । जन्ती, मलामीमा होस् या ओल्लो घर, पल्लो घरमा पूजापाठ हँुदा किन नहोस्, म जहाँ पनि पुगेकै छु । अहिले उम्मेदवार हुँदा मात्रै म घर–घरमा पुगेको होइन । मैले त जनताको सुख, दुःखमा साथ दिएको छु । अर्को कुरा– मैले निर्वाचनमा खर्च पनि गर्नु परेको छैन । स्वतस्फूर्त रुपमा यहाँका जनता र पार्टीका कार्यकर्ताले आफ्नै गोजीबाट २÷४ रुपैयाँ निकालेर सहयोग गरेर मलाई चुनावमा सघाउँदै हुनुहुन्छ । मलाई त्यतिसम्म सजिलो छ । अरुले चुनावमा धेरै खर्च हुन्छ भन्छन् तर, मैले त्यो खर्चको अनुभूति गर्नै पाएको छैन । मेरा शुभचिन्तकलाई राम्ररी थाहा छ, यो मान्छेले निरन्तर हामीसँग बसेर काम गरेको छ भन्ने कुरा साँच्चै मैले हरेक सुख, दुःखमा जनतालाई साथ दिएको छु, विकास निर्माणका काम गरेको छु । यही नै हो मेरो चुनाव जित्ने आधार र म तीन देखि ५ हजार बढी मतका साथ मेरा प्रतिष्पर्धीलाई जित्छुपनि ।

झण्डै १६ हजार मतले तपाइका प्रतिष्पर्धी अगाडि छन्नि भन्ने प्रश्नमा उनले भने –उहाँहरु स्थानीय तहको मतपरिणामलाई विश्लेषण गरेर खुशीयाली मनाउँदै हुनुहुन्छ । यसरी गणितीय हिसाबले हेर्ने हो भने त पहिलो संविधानसभाको निर्वाचनमा जसरी माओवादीले देशभर जित्यो, दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा अरु दलले उम्मेदवारी नदिँदा पनि हन्थ्यो नि त ! तर, माओवादीले पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा जसरी देशभर जित्यो, ४ वर्ष नजित्दै परिणाम उल्टियो । त्यसैले म भन्छु– गणितीय हिसावले राजनीतिमा परिणाम निस्कँदैन । मैले अघिपनि भनेनि म ३ देखि ५ हजार मतले जित्छु, यो मेरो दाबी हो र जितेर देखाउछुपनि ।